پناهندگاني كه جهان را تغيير دادند؛ از آلبرت انيشتين تا زيگموند فرويد
پناهندگان یا پناهندگان سابق به دلیل دستاوردهای خود یا به دلیل غلبه بر سختیها برای ساختن زندگی جدید به موفقيتهاي بزرگي در طول تاريخ دست یافتهاند. در اين متن تلاش بر اين است تا به معرفي برخي از پناهندگانی پرداخته شود که در جهان اثری از خود بر جاي گذاشته و جايگاه ويژهاي در عرصههاي مختلف علمي، هنري، سياسي و غيره يافتهاند.
آلبرت انيشتين (Albert Einstein)
كشور مبدا: آلمان
كشور ميزبان: ايالات متحده آمريكا
آلبرت انیشتین به عنوان یک نابغه، فیزیکدان و برنده جایزه نوبل شناخته می شود. در حالی که نظریه نسبیت او جهان را تغییر داد، این تنها میراث برجاي مانده از او نبود. او همچنین یک پناهنده و بشردوست بود و الهام بخش تأسیس سازمانی بود که به کمیته بین المللی نجات تبدیل شد. زمانی که آدولف هیتلر در سال 1933 به قدرت رسید، انیشتین از قبل یک فیزیکدان مشهور بود. با این حال، به عنوان یک یهودی آلمانی، آزادیهای مدنی او به حالت تعلیق درآمد و او از ادامه استادی خود در برلین منع شد. در اين ميان، نازیها نیز به اموال او حمله کردند و کتاب های او را سوزاندند. انیشتین که مجبور به فرار از كشورش شد، به ایالات متحده پناه برد و در پرینستون، نیوجرسی ساکن شد. در حالی که در آن زمان، هیچ برنامه یا هیچ آژانسي برای اطمینان از امنیت پناهندگان دیگر وجود نداشت، انیشتین و همسرش برای سایر یهودیان آلمان درخواست ویزا کردند و شخصا برای پناهندگانی که از حکومت نازیها فرار میکردند ضمانت کردند. انيشتين سرانجام با دریافت تابعیت كشور آمريكا در سال 1940 از وضعيت پناهندگي خارج شد.
هنري كيسينجر (Henry Kissinger)
كشور مبدا: آلمان
كشور ميزبان: ايالات متحده آمريكا
زمانی که هنری کیسینجر به همراه والدین و برادرش در سال 1938 وارد نیویورک شد، افکار عمومی در ایالات متحده به شدت مخالف پناه دادن به یهودیانی بود که از تعقیب نازیها فرار می کردند. یک نظرسنجی در آن سال نشان میدهد که بیش از 67 درصد آمریکاییها با این قانون مخالف بودند. کیسینجر و خانوادهاش از معدود افراد خوش شانسی بودند که در این کشور پذیرفته شدند. كيسينجر پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه هاروارد، به عنوان مشاور امنیت ملی و وزیر امور خارجه ایالات متحده مشغول به کار شد و در سال 1973 جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. کیسینجر در گفتگو با کمیته بینالمللی صلیب سرخ در سال 2012 گفت که دور راندن پناهندگان «با ارزشهای آمریکا و تصویر ما از آنچه که هستیم ناسازگار خواهد بود».
زيگموند فرويد (Sigmund Freud)
كشور مبدا: اتريش
كشور ميزبان: انگلستان
زمانی که آلمان نازی در سال 1938 به اتریش حمله کرد، زیگموند فروید از قبل به عنوان روانشناسي نام آشنا در اين كشور بود كه هشت سال قبل، جایزه گوته به پاس قدردانی از سهم برجسته وي در علم روانشناسی و فرهنگ آلمانی به وي اعطا شد. اگرچه او در ابتدا وي تمايلي به ترك وين نداشت، اما ارنست جونز روانکاو بریتانیایی موفق شد وي را متقاعد کند که اوضاع اتريش بسیار خطرناک است و مقدمات ورود وي را به كشور انگلستان فراهم كرد. اگرچه فرويد یک سال پس از ورود به انگلستان درگذشت، اما همچنان به عنوان پناهندهای انتخاب شد که سهم بهسزايي در بریتانیا داشت.
ويكتور هوگو (Victor Hugo)
كشور مبدا: فرانسه
كشور ميزبان: انگلستان
ويكتور هوگو در زمانی که ناپلئون سوم در سال 1851 جمهوری دوم فرانسه را سرنگون کرد، به عنوان یک شاعر بزرگ مورد احترام و تجلیل قرار گرفت. با این حال، او در عرصه سیاسی نیز فعال شده بود و مجبور به ترک کشور شد. او به بلژیک گریخت، اما او را بازگرداندند. هوگو مدتی به فکر رفتن به سوییس بود، اما در عوض تصمیم گرفت به جزایر مانش برود. او نوشت: «جرسی لبخند میزند، سرزمینی آزاد در میان دریاهای غمانگیز». او اعتراف کرد: من در تبعید هستم و خوشحالم که اینجا هستم. من هر چیزی را که برای آزادی، برای وطن و برای عدالت رنج میکشد، دوست دارم. و من خیالم راحت است، هر چند قدم گذاشتن در خاک بیگانه همیشه دردناک است». در اکتبر سال 1855، یکی از دوستان هوگو، نوشتهاي تند را عليه ملکه ویکتوریا منتشر کرد. همين امر دستاوريزي شد براي تبعيد هوگو و تعدادی از همکارانش به جزیره کوچک گرنزی(Guernsey)، جایی که هوگو قرار بود نزدیک به 15 سال در آنجا سپری کند. روزنامههاي محلی که از علاقه او به اين منطقه خوشحال شده بود، نوشتند: "شاعر در میان ما راضی است و قصد ماندن دارد". هوگو سفرهای متعددی را در اروپا انجام داد و در آنجا به عنوان یک نابغه مورد تحسین قرار گرفت. او خاطرنشان کرد که در انگلستان، «روزنامههای بریتانیا من را به عنوان «مرد بزرگ و خوب» معرفي ميكنند.
مادلين آلبرايت (Madeleine Albright)
كشور مبدا: جمهوري چك
كشور ميزبان: ايالات متحده آمريكا
مادلين آلبرايت در سال 1937 در چكسلواكي سابق بدنيا آمد. وي به دلیل آشفتگی های سیاسی در كشور خود دو بار مجبور به ترک سرزمین خود شدد. هنگامی که نازیها در طول جنگ جهانی دوم به چکسلواکی حمله کردند، خانواده مادلين به انگلستان فرار کردند. آنها زمانی به پراگ بازگشتند که پدر آلبرایت، به عنوان دیپلمات، در دوره کوتاه بین آزادی از دست آلمانها و کودتای کمونیستی 1948 در دولت پست گرفت. با این حال، با روي كار آمدن کمونیستها، مادلين و خانوادهاش بار دیگر مجبور به ترک این کشور شدند. آنها در سال 1948 زمانی که مادلين 11 ساله بود به ایالات متحده مهاجرت کردند و در دنور، کلرادو ساکن شدند. در سال 1988، مادلين آلبرايت به عنوان مشاور مایکل دوکاکیس، نامزد دموکرات ریاست جمهوری آمریکا بود. چند سال بعد، رئیس جمهور وقت، بیل کلینتون او را به عنوان نماینده دائم خود در سازمان ملل متحد معرفی کرد. آلبرایت در 5 دسامبر 1996 توسط رئيس جمهور کلینتون به عنوان وزیر امور خارجه معرفی شد. در سال 1998، آلبرایت با سخنرانی در مراسم اخذ تابعیت حدود 100 شهروند جدید آمریکایی، با تأمل در پیشینه خود به عنوان یک پناهنده، گفت: «امروز شروع جدیدی در زندگی شماست و یک فصل در حال گذر در داستان آمریکا که بیش از هر چیز، داستان مهاجران است».