مهاجرت پدیده‌ای چندوجهی با ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی است که با استخراج داده‌ها و داشتن تصویر منظم سالیانه از روندهای مهاجرتی، می‌توان به تاثیر عوامل مختلف بر این پدیده پی برد. برای مثال، بررسی روندهای مهاجرتی در طول چند سال گذشته نشان می‌دهد که با تصویب برجام در سال 2015 و ایجاد فضای امیدواری اجتماعی و گشایش اقتصادی کشور، ما شاهد کاهش و افت مهاجرت‌های بین‌المللی به خارج از کشور و تشدید بازگشت متخصصان به داخل کشور بودیم. در عین حال، بعد از بازگشت تحریم، مجدداً شاهد فزونی گرفتن میل و تصمیم به مهاجرت هستیم.
لذا داشتن تصویر آماری دقیق از مهاجرت، به کشف دلایل و ریشه‌های واقعی آن کمک شایانی می‌کند. از این رو رصدخانه مهاجرت ایران با هدف رصد و ارائۀ اطلاعات مهاجرتی می‌کوشد تا داده‌های روشنی برای تصمیم‌های کلان حاکمیتی و سیاستگذاری کشور و آگاهی شهروندان ایرانی ارائه دهد؛ در کنار یادداشت‌های تحلیلی و گزارش‌های تخصصی موضوعی از سوی رصدخانه، سالنامه مهاجرتی ایران یکی از دستاوردهایی‌ست که روندهای آماری و چالش‌های مهاجرتی را در حوزه‌های مختلف اعم از جابه‌جایی بین‌المللی دانشجویان، مهاجرت‌های کاری و اقتصادی، مهاجرت‌های اجباری و پناهجویی ارائه می‌دهد.
رصدخانه مهاجرت ایران، یک نهاد پژوهشی در بستر پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف است که با هدف رصد، پایش و تحلیل وضعیت مهاجرت به/ از ایران تاسیس شده است؛ پایشی مداوم و دقیق که ذیل کارگروه‌های مهاجرت‌های کاری و اقتصادی، جابه‌جایی‌های تحصیلی و دانشجویی، مهاجرت‌های اجباری و پناهجویی تعریف شده است. علاوه بر این‌ها، وضعیت تمایل اجتماعی جامعه به مهاجرت در میان گروه‌های مختلف اجتماعی و دلایل آن در قالب پیمایش‌های دوره‌ای محدود یا گسترده بررسی می‌شود.
ما در رصدخانه مهاجرت ایران با ارائۀ اطلاعات واقعی و علمی حوزۀ مهاجرت در کنار تحلیل‌های به‌روز و متقن در پی آگاه‌سازی گروه‌های متفاوتی از ایرانیان هستیم، تلاش برای تولید، نشر اخبار و داده‌های واقعی فضای مهاجرت، ابهام‌زدایی از مفاهیمی که ممکن است دستخوش بازی رسانه‌ای فرصت‌طلبان و سردرگمی مخاطب‌ها شود، بخشی از مسئولیت‌های اجتماعی رصدخانه مهاجرت ایران است.