براساس جدیدترین گزارش مهاجرت‌های بین‌المللی که توسط سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) در سپتامبر 2019 (شهریور 1398) منتشر شده است، پناهجویان افغانستانی بالاتر از پناهجویان سوری و عراقی بیشترین تعداد پناهجوی ثبت شده در کشورهای OECD را در سال 2018 به خود اختصاص داده‌اند.  

گزارش سال 2019 OCED به بررسی آخرین تحولات در زمینه مهاجرت‌های بین‌المللی پرداخته است. در این گزارش پناهجویان افغانستانی جایگاه اول را در زمینه بیشترین پناهجوی ثبت شده در کشورهای OECD به خود اختصاص داده‌اند. از این رو بررسی پناهجویان افغانستانی با توجه به همسایگی این کشور با ایران و حضور تعداد زیاد پناهندگان افغانستانی در ایران اهمیت زیادی دارد.براساس این گزارش، پناهجویان افغانستانی ثبت شده از سال 2014 تا 2015 در کشورهای OECD همچون روند جهانی آن افزایش داشته است بطوریکه در سال های 2017 و 2018 تعداد پناهجویان افغانستانی جدید ثبت شده در این کشورها از پناهجویان عراقی و سوری پیشی می‌گیرد. نمودار زیر سه کشور اصلی پناهجوفرست به کشورهای OECD را نشان می‌دهد.

                                                                                           منبع: International Migration Outlook 2019

                                                                                        منبع: International Migration Outlook 2019

همچنانکه نمودار فوق نشان می‌دهد از مجموع حدود 95 هزار پناهجوی جدید افغانستانی ثبت شده در کشورهای OECD در سال 2018 بیش از 50 درصد آ‌ن‌ها در کشور ترکیه درخواست پناهندگی داده­اند. نکته مهم دیگر، کاهش تعداد پناهجویان جدید افغانستانی در این کشورها بجز دو کشور یونان و فرانسه است بطوریکه میزان افزایش تعداد پناهجوی جدید افغانستانی در سال 2018 در مقایسه با سال 2017 در این دو کشور به ترتیب 58 و 55 درصد بوده است. البته تعداد این پناهجویان در کشور لوکزامبورگ افزایش 4.5 برابری را نشان می‌دهد اما با توجه به تعداد پایین کل پناهجویان جدید ثبت شده، این موضوع از اهمیت چندانی برخوردار نیست. در بین 15 کشور فوق بیشترین کاهش در تعداد پناهجوی افغانستانی ثبت شده در سال 2018 مربوط به کشور مجارستان است که کاهش 80 درصدی را نشان می‌دهد که این موضوع تحت تأثیر سیاست های سخت گیرانه دولت مجارستان در برابر ورود پناهجویان به این کشور است. کاهش حدود 40 درصدی در آلمان، کاهش 50 درصدی در سوئد و اتریش و کاهش 20 درصدی ثبت پناهجویان جدید افغانستانی در ترکیه از دیگر نکات مهم مربوط به تحولات پناهجویان افغانستانی در سال 2018 است. در کشور استرالیا نیز که از سال‌های گذشته بعنوان یکی از مقاصد اصلی پناهجویان افغانستانی به شمار می رفت کاهش 69 درصدی ثبت پناهجویان جدید افغانستانی را در سال 2018 شاهد هستیم.

در مجموع افزایش تعداد پناهجویان جدید افغانستانی در یونان و تعداد بالای پناهجویان افغانستانی در کشور ترکیه و با در نظر گرفتن تحولات داخلی کشور افغانستان و شدت گرفتن ناآرامی ها و مشکلات امنیتی در این کشور به نظر می‌رسد افغانستان در سال های پیش رو همچنان بعنوان یکی از اصلی ترین کشورهای پناهجو فرست در سطح منطقه‌ای و جهانی مطرح باشد. موضوعی که جمهوری اسلامی ایران را از نظر ورود پناهجویان جدید و یا انتخاب ایران بعنوان کشور ترانزیت برای عبور به سمت کشورهای اروپایی تحت تأثیر قرار می‌دهد. از طرف دیگر با شدت گرفتن درگیری های داخلی در سایه توقف فرایند توافق ایالات متحده آمریکا و دولت مرکزی با طالبان و افزایش تعداد آوارگان داخلی در سال های اخیر افراد بیشتری از این کشور در معرض ترک وطن و درخواست پناهندگی در کشورهای دیگر قرار خواهند گرفت. موضوعی که از سوی دیگر سیاست بازگشت داوطلبانه پناهجویان و مهاجران افغانستانی ساکن در ایران و پاکستان را با چالش جدی روبرو خواهد ساخت.