بسياري از پژوهشگران و محققان، عصر كنوني را عصر جهاني شدن مي‌نامند. عصري كه در آن بر شدت و تأثيرات روابط فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي و سياسي بين مكان‌ها افزوده مي‌شود. در اين ميان برخي از محققان از موضوع دهكده جهاني و جهان بي مرز صحبت مي‌كنند، جايي كه مرزها رنگ مي‌بازند و كاركرد سنتي خود را از دست مي­دهند؛ بطوريكه جريان آزاد سرمايه و كالا و حتي نيروي انساني اتفاق مي­افتد. تجربه اتحاديه اروپا و حذف مرزها براي تردد كالا و افراد بين كشورهاي عضو اين اتحاديه باعث شد تا طرفداران "حذف مرزها" استدلال كنند كه مرزها در تمام سرزمين­ها كم رنگ خواهند شد.

اما در مقابل برخي از انديشمندان معتقد هستند كه مرزها همچنان كاركرد خود را از دست نداده بلكه بطور نسبي كاركرد آنها دچار تغيير شده است. از نظر اين جريان فكري، كشورها به دليل حفظ منافع اقتصادي، امنيتي و هويتي همچنان بر اهميت مرز و كنترل آن تأكيد دارند. همچنان كه اشاره شد، تحولات در عصر جهاني شدن باعث تغيير كاركرد مرزها شده است. در دهه سوم قرن بيست و يك از دو تحول اصلي مي­توان نام برد كه اهميت مرز را دو چندان كرد: افزايش مهاجرت­هاي بين المللي و شيوع ويروس كرونا. همزماني اين دو پديده باعث شد تا مرز و تشديد نظارت بر آن، مجددا در دستور كار دولت­ها قرار گيرد. البته ترس از ورود گروه­هاي تروريستي به داخل كشورها نيز باعث توجه دولت­ها به كنترل بيشتر مرزها شده است.

بحران مهاجران پس از سال 2015 باعث بروز چالش­­هاي متعدد اجتماعي و فرهنگي، اقتصادي و امنيتي در كشورهاي مقصد مهاجران شد. بطور مثال در سال 2015 بيش از يك ميليون مهاجر در كشورهاي اروپايي تقاضاي پناهندگي خود را به ثبت رساندند. ادامه اين بحران باعث شد تا كشورهاي اروپايي به دنبال تقويت مرزهاي بيروني (External borders) خود باشند. به دنبال آن نهضت ديوارسازي كه از سال­هاي قبل آغاز شده بود با سرعت بيشتري ادامه يافت. در حالي كه بيش از چهل سال از سقوط ديوار برلين مي­گذرد، شاهد ساخت بيش از يك هزار كيلومتر ديوار و يا مانع مرزي در مرزهاي خارجي اتحاديه اروپا هستيم. بحران مهاجران حتي باعث شد تا اختلافات بين اعضاي اتحاديه اروپا در زمينه پذيرش يا متوقف كردن مهاجران پشت ديوارهاي مرزي افزايش پيدا كند؛ بطوريكه بسياري از كشورهاي عضو اقدام به تشديد كنترل و بازرسي در مرزهاي داخلي كشورهاي عضو اتحاديه كردند.

شيوع ويروس كرونا در جهان اهميت مرز را دو چندان كرد. همزماني اين بحران با موج ورود مهاجران باعث شد تا كشورها به بهانه جلوگيري از شيوع ويروس كرونا، مرزهاي خود را بيش از گذشته به روي مهاجران و تردد بين مرزي ببندند. اين موضوع حتي بين كشورهاي عضو اتحاديه اروپا نيز اعمال شد تا ميزان انتشار ويروس را كاهش دهند. بعبارتي ديگر، دو بحران مهاجران و شيوع ويروس باعث شد تا هر ساله شاهد آغاز پروژه­هاي جديد ساخت ديوار مرزي بين كشورهاي اروپايي و غيراروپايي باشيم. ديوارهايي كه هر روز بر عرض و طول و ارتفاع آنها افزوده مي­شود. در سال­هاي اخير ديوارهاي جديد مرزي توسط كشورهايي همچون لهستان، يونان، بلغارستان، اسلووني، لتوني، ليتواني ساخته شده يا در حال ساخت هستند. تركيه كه ديوار مرزي را در مرزهاي خود با عراق و ايران با هدف جلوگيري از ورود نيروهاي پ ك ك شروع به ساخت كرد، با تحولات در زمينه ورود مهاجران سوري به اين كشور و ترس از ورود مهاجران جديد از افغانستان، كاركرد ديوار را در رسانه­ها به مانع ورود مهاجران تغيير داد و اين پيام را به مهاجران افغانستاني ارسال كرد كه اين ديوار براي جلوگيري از ورود شما ساخته شده است: پس به سمت تركيه حركت نكنيد!

به نظر مي­رسد با جهاني شدن ساخت ديوارها در مناطق مرزي، در آينده كشورهاي بيشتري اقدام به ساخت ديوار در مرزهاي خود نمايند. كشورها اين تصميم را با عنوان حمايت از هويت ملي و محافظت از تهديدات بيروني توجيه خواهند كرد. اما سوال اساسي در اين زمينه اين است كه اين مرزها تا چه حد موفق به رسيدن به اهداف خود خواهند شد. در اين زمينه تكنولوژي­هاي جديد از جمله دوربين­هاي حرارتي و تجهيزات ديد در شب در اختيار كشورها قرار گرفته است تا كنترل بيشتري بر ورود مهاجران داشته باشند. البته قاچاقچيان مهاجر نيز از شگردهاي جديدي براي عبور از ديوارها استفاده مي­كنند يا ساخت ديوارها باعث انتخاب مسيرهاي پرخطر براي عبور مهاجران از مرزها خواهد شد.

در ادامه به مواردي از ساخت ديوارهاي مرزي براي جلوگيري از ورود مهاجران در مناطق مختلف جهان اشاره مي‌شود.