به‌زودی «مهاجرت‌نامه» (یژه‌نامه نوروزی 1401 ) رصدخانه مهاجرت ایران منتشر می‌شود!

بهرام صلواتی، سردبیر «مهاجرت‌نامه» در بخشی از پیش‌گفتار این ویژه‌نامه بیان کرده است: «مهاجرت به‌عنوان یک پدیده اجتماعی -اقتصادی همواره در ایران در دوره‌های مختلف زمانی و به فراخور فراز و فرودهای مهاجرتی در سطح اجتماع و حاکمیت مورد توجه جدی بوده است و مخالفین و موافقین زیادی در این زمینه اظهارنظر کرده‌اند. با این حال نیاز است که توجه جدی به این موضوع با واکاوی نظام‌مند علمی ریشه‌ها و پیامدهای مختلف آن به‌ویژه توسط دانشمندان و متخصصان حوزه علوم اجتماعی همراه گردد.

در واقع فقر مطالعات اجتماعی و شواهد متقن آماری در حوزه مهاجرت موجب گشته است تا کشور همچنان از شناخت عمیق ریشه‌ها و انگیزه‌های خروج و بازگشت مهاجران و همچنین آثار مفید و مخرب کوتاه‌مدت و بلندمدت مهاجرت محروم بماند. لذا شکل‌گیری یک گفتمان سازنده و صریح که بتواند نور کافی بر زوایای پنهان و ناآشکار این پدیده اجتماعی بتاباند و جنبه‌های مختلف آن را برای عموم مردم و مسئولین روشن نماید، از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است. اهمیت این روشنایی آگاهی بخش زمانی دو چندان می‌شود که بتواند تصمیمات فردی و جمعی را متناسب با شناخت تمام مزایا و مضرات این پدیده تحت تاثیر قرار دهد. رصدخانه مهاجرت ایران با توجه به رسالت و ماموریت خود در زمینه نورپراکنی بر پدیده مهاجرت از دریچه مطالعات شواهد محور، سعی در گردآوری مجموعه نظرات و دیدگاه‌های کارشناسان و تحلیلگران اجتماعی پیرامون ریشه‌ها و پیامدهای اجتماعی مهاجرت برآمده است تا بتواند شناخت دقیق‌تر و تحلیلی‌تر را در کنار گزارشات و مستندات آماری خود برای عموم مردم و مسئولین فراهم آورد.

در همین راستا، ویژه نامه «مهاجرت‌نامه» محصول تلاش چند ماهه همکاران این مجموعه برای دریافت مجموعه دیدگاه‌های عمدتاً انتقادی کارشناسان، صاحب‌نظران و گروه‌های مختلف اجتماعی است که به اشکال مختلف با پدیده مهاجرت مواجه و درگیر هستند».

بخشی از عناوین تحلیل‌های تخصصی نویسنده‌های این ویژه‌نامه به شرح زیر است:

احسان شریعتی: مهاجرت به مثابه واکنشی به محدودیت‌های اجتماعی؛

هادی خانیکی: گسترش ناامیدی و بی افقی، مهمترین عامل مهاجرت بی‌بازگشت؛

عباس عبدی: «خراب‌شده»؛ واکنشی برای فرار از خویشتن یا وطن؟

ایمان واقفی: «هتروتوپیا»؛ پس‌زدگی ساختاری و روان‌شناختی مهاجران در جامعۀ مقصد؛

بهرام صلواتی: سندروم اجتماعی و مهاجرت و سردرگمی سیاستی کشور؛

محمدرضا جلائی‌پور: مهاجرت‌ و سرمایه‌های انسانی ایران؛ واقعیت‌ها و علل؛

فرشاد مومنی: حاکمیت و لزوم مواجهۀ با واقعیت در حل مسئلۀ مهاجرت مهاجرت نخبگان؛

علی بابایی: اجماع حاکمیتی، حلقۀ مفقودۀ بازگشت طبقۀ خلاق؛

رقیه صمدی: مهاجرت‌های اقلیمی و چالش‌های حکمرانی؛

مسعود قدرت‌آبادی: مهاجرت نخبگان: فرصتی که تبدیل به تهدید شد!

جلال سمیعی: چرا مشتریان خبرهای تلخ بیشترند؟

لیلا عراقی: همه می‌گویند مهاجرت کن!

مرضیه ادهم: «از، به» (دوگانۀ سیاه و سفید از بازنمایی مفهوم مهاجرت در گفتمان مردم و حاکمیت)؛

سیاوش خالدان: هر بار مهاجرت، صدبار دشوارتر! (روایتی از شوک‌های فرهنگی، خروج و بازگشت)؛

میترا حسین‌پور: فرصت‌سازی از مهاجرت تحصیل‌کردگان و نیروی کار (نگاهی به تجربۀ هندوستان)؛

فهمیه بهزادی: پروژه‌های چشم‌اندازساز کشورهای حوزۀ خلیج فارس؛

داود عیوضلو: خریداران خانه در ترکیه ( از اشتیاق کشورهای بحران‌زده تا خروج برخی از کشورهای منطقه)؛

فاطمه سوری: نگاهی به مسئلۀ تابعیت مضاعف در ایران؛

فرشته طوسی: از کدام زن مهاجر خاورمیانه صحبت می‌شود؟؛

و در بخش بررسی اکوسیستم استارتاپی ایران آمده است:

روایت‌های فعالین استارتاپی از دوگانۀ رفتن و ماندن: مصاحبه با حامد بیدی، میثم صدیق، هادی کهولی، هادی فرنود، محسن مکرمی، بهار سیار، مصطفی سعیدنژاد؛

علی‌اکبر حق‌دوست: رایی مهاجرت پزشکان؛

در بخش ورزش و مهاجرت نیز «ورزشکارانی که در سال‌های اخیر از ایران مهاجرت کردند» بررسی شده است.

در بخش مهاجرت و پیمایش‌های اجتماعی می‌خوانید: 

نگاهی به شاخص‌های کلیدی مهاجرت در میان برخی از گروه‌های اجتماعی در سال 1400

محمدامین مولا: تحلیلی بر افزایش میل به مهاجرت در کشور

در بخش بازتاب مهاجرت در هنر و ادبیات آمده است:

نوشتن از دورماندگی؛ خودِ «اینجا» یا «آنجا» از پوریا پیرانی و مهاجرت و بازتاب آن در آثار ادبی کودکان و نوجوانان از سارا صدیق