هر روز بر تعداد افرادی افزوده میشود که به سایر شهرهای کشور خود یا دیگر نقاط دنیا مهاجرت میکنند؛ شواهد حاکی است گاهی نرخ مهاجران در یک سال به بیش از دو برابر نرخ رشد جمعیت نیز میرسد که بدون شک این رویداد لزوم آمادگی شهرهای میزبان را برای به حداقل رساندن چالشهای پیش رو میطلبد.
بر اساس تحقیقات، کشورهایی نظیر ایالات متحده آمریکا و آلمان همه ساله بیش از سایر نقاط دنیا مهاجران را به سمت خود جذب میکنند و این در حالی است که جمعیت غالب ساکنان امارات متحده عربی را نیز افراد غیربومی تشکیل میدهد. از سوی دیگر، بروکسل پایتخت و بزرگترین شهر بلژیک نیز از دیگر نقاط دنیا با نرخ بالای مهاجرپذیری به حساب میآید که بیش از نیمی از جمعیت آن را افراد خارجیتبار در بر گرفته است. استرالیا و کانادا از دیگر کشورهای جهان با بیشترین نرخ سکونت افرادی با تبعیت بیگانه بهشمار میرود که این دو کشور را برای ادامه زندگی خود برگزیدهاند.
شواهد حاکی است که مهاجرت به سمت شهرهایی نظیر سائوپائولو در برزیل، مسکو پایتخت روسیه و کیپتاون در آفریقای جنوبی هم طی سالهای منتهی به ۲۰۲۰ به طور قابل توجهی از استقبال بالایی برخوردار بوده است. این در حالی است که در همین بازه زمانی، بسیاری از مردم نیجریه برای همیشه چین را به عنوان محل زندگی خود انتخاب کرده و سیل عظیمی از خود مردم چین نیز راهی خاورمیانه و آفریقا شده بودند. بدون شک، مهاجرت مردم نه تنها شهرهای مبدا، بلکه مقصد را نیز تحت تأثیر قرار میدهد و به ویژه باعث تحولاتی بزرگ در نقاط مهاجرپذیر میشود. بنابراین، شهرها باید در زمینههای مختلف از آمادگی کامل برخوردار باشند تا در مواجهه با مهاجرت مردم به سمت خود بتوانند تأثیرات منفی ناشی از تغییر جمعیت را به حداقل برسانند.
مراقبت سلامت
یکی از نیازمندیهای مهاجران در هنگام ورود به یک کشور جدید، دسترسی به مراقبت سلامت و خدمات درمانی است. بنابراین، شهرها یا کشورهای میزبان باید از آمادگی کافی برای ارائه هرگونه خدمات در این زمینه برخوردار باشد؛ چرا که تأمین نکردن سلامت جوامع مهاجر میتواند اثرات جبرانناپذیری بر رفاه آنها و همچنین سایر مردم بومی به جای بگذارد ضمن اینکه اقتصاد را نیز تا حد زیادی تحت تأثیر قرار میدهد. نتیجه تحقیقات نشان داده است که همیشه شهرهایی با کمترین امکانات درمانی، بیشترین آسیبپذیری را به هنگام ورود مهاجران به خود تجربه کردهاند چرا که گسترش یک بیماری عفونی در آن بسیار سرعت یافته و سایر جنبههای زندگی اجتماعی و اقتصادی را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
آموزش و اشتغال
یکی از مهمترین انگیزههای مردم از مهاجرت به یک شهر یا کشور جدید، ادامه تحصیل یا یافتن شغل جدید (و در موارد بسیاری، هر دو مؤلفه در کنار هم) است. در واقع، بسیاری از مهاجران تنها به صرف ادامه تحصیل در دانشگاههای معتبر دنیا راهی یک کشور میشوند و این در حالی است که مشغول به کار شدن پس از پایان دوره تحصیلات نیز برای آنها حائز اهمیت است. برای چنین افرادی رسیدن به هدف مورد نظر اغلب محقق میشود چرا که با دانش کافی، شهر میزبان خود را انتخاب میکنند و میدانند که مقصد آنها از امکانات آموزشی کافی برخوردار است و علاوه بر این، امکان یافتن کار پس از پایان دورههای آموزشی وجود دارد.
با این حال، بسیاری از مهاجران نیز بدون توجه به آموزش و اشتغال، مؤلفههای دیگری را به عنوان انگیزه مهم خود از رفتن به شهر مقصد، مورد توجه قرار میدهند. اگرچه این افراد با اهدافی فراتر از تحصیل و شغل راهی شهرهای میزبان میشوند با این حال، ادامه تحصیل و اشتغال برای آنها نیز ضرورت دارد؛ به همین دلیل، مدیران در شهرهایی با بیشترین نرخ مهاجرپذیری باید این نکته را به دقت مورد توجه قرار دهند و زمینه و امکانات لازم را برای اشتغال مهاجران و ادامه تحصیل فرزندان آنها فراهم آورند تا به این وسیله از ظرفیت و توانایی مهمانان خود بیشترین بهره را به ویژه در رونق اقتصاد محلی ببرند.
اثرات مثبت مهاجرت بر شهرهای میزبان
مهاجرت میتواند تأثیرات مثبت زیادی بر اقتصاد یک کشور به جای بگذارد که البته آمادگی شهرها برای پذیرفتن جوامع جدید نقش مهمی در این زمینه ایفا میکند. در واقع، شهرهای مهاجرپذیر دست کم باید از جنبههای مراقبت سلامت و تحصیل و اشتغال امکانات لازم را در اختیار مهمانان خود قرار دهد تا با فراهم آوردن رفاه این جوامع، آنها را برای ارائه خدمات به شهر میزبان آماده کند.
در مورد چگونگی بهرهمندی از مهاجران توجه به این نکته حائز اهمیت است که افراد از استعدادها و قابلیتهای متفاوتی برخوردار هستند که زمینهسازی برای شکوفایی این استعدادها میتواند بیشترین بهره را برای شهر میزبان در پی داشته باشد. جوامع مهاجر میتوانند از طریق اشتراک ایدهها و نوآوریهای خود بیشترین تحولات را در شهرهای میزبان به وجود آورند که البته برای تحقق این هدف، حمایت مقامات شهر مقصد بسیار حائز اهمیت است.
از سوی دیگر، مقامات شهری میتوانند امکانات لازم نظیر برگزاری کارگاههای آموزشی را در اختیار افراد مهاجر قرار دهند و آنها را برای ورود به بازار کار آماده کنند که این اقدام به سهم خود میتواند در رونق قابل توجه اقتصاد شهر نقش مهمی به عهده داشته باشد.