تلاش های اخیر برای تغییر در قوانین مهاجرتی آمریکا بر گروه های مختلف مهاجران، بخش های مختلف اقتصادی کشور آمریکا و حتی کشورهای مهاجر فرست اثرات زیادی خواهد داشت.  به نظر می‌رسد مباحث مربوط به مهاجرت و مهاجران در موضوعات سیاسی امریکا آنقدر داغ است که بخش مهمی از مباحث کمپین انتخاباتی ترامپ را در سال 2020 به خود اختصاص خواهد داد. از جمله مباحث مهاجرتی مطرح این روزها در آمریکا حذف سقف کشوری دریافت کارت اقامت(green card)  آمريكا است این تغییر قانون اگر تصویب شود بر گروه های مختلفی در امریکا تاثیرات مثبت و منفی خواهد داشت این گروه ها تلاش های مختلفی را برای تصویب یا جلوگیری از تصویب آن به عنوان قانون انجام می‌دهند، همچنان که رصد تحولات در قوانین و تاثیرات آن بر گروه های مختلف قابل توجه است، رصد فعالیت‌ها و کنش‌های ذینفعان مختلف برای تاثیرگذاری بر روند قانونگذاری از کانال‌های مختلف قابل توجه و درس آموز است.

هم اکنون طبق قوانین آمریکا درخواست کنندگان از هر کشور سالانه تنها می‌تواند 7 درصد از ویزاهای مبتنی بر استخدام را دریافت کنند. لایحه موسوم به ” عدالت برای نیروی کار مهاجر با مهارت بالا[1]” سقف 7 درصدی ویزاهای مهاجرتی مبتنی بر استخدام را برای هر کشور حذف می‌کند. همچنین محدودیتی را که تعداد ویزاهای دریافتی چینی‌ها را کم می‌کند برمی‌دارد. همچنین سقف کشوری ویزاهای خانوادگی را از 7درصد کل ویزاهای از آن نوع در هرسال به 15 درصد افزایش می‌دهد.

البته برای دوران گذار از سال مالی 2020 تا 2022 مقرراتی برای ویزاهای مبتنی بر استخدام ایجاد می‌کند که همه‌ی ویزاها به متقاضیان کشورهای اول تعلق نگیرد؛ درصدی از ویزاهای  EB2 (نیروی کار با مدارک پیشرفته یا توانمندی ویژه)،  EB3 (افراد با مهارت و سایر نیروی کار)، و EB5 (سرمایه‌گذاران) برای متقاضیان از کشورهایی به جز دو کشور اول بیشترین دریافت کننده آن نوع ویزا اختصاص می­دهد. و بیش از 85 درصد از بقیه ویزاها به مهاجران از یک کشور به تنهایی تعلق نمی­گیرد.

لایحه عدالت برای نیروی کار مهاجر با مهارت بالا (HR 1044 ) در مجلس نمایندگان و لایحه مشابه(S 386)   در سنا چندی است در سنا و کنگره معرفی شده‌اند، لایحه HR 1044 توسط نمایندگان زودتر مورد بررسی و تصویب قرار گرفت و هم اکنون منتظر بررسی در سنا است.

موافقان این لایحه معتقدند این لایحه ناعدالتی طولانی مدتی را که در اثر به تعویق افتادن بررسی پرونده های درخواست اقامت  بخشی از نیروی کار خارجی بسیار با مهارت ایجاد شده است حذف می‌کند، آن‌ها معتقدند قانون موجود اثر منفی بر رشد اقتصادی آمریکا و باعث از دست رفتن برخی متخصصین برجسته مانند پزشکان، مهندسان و دانشمندانی که در دانشگاه‌های آمریکا تحصیل کرده‌اند می‌شود.

وجود سقف کشوری حال حاضر برای دریافت اقامت(کارت سبز) باعث می‌شود بسیاری از درخواست کنندگان کارت سبز  که افراد با مهارت بالایی هستند که هم اکنون در امریکا با ویزاهای موقت کار می‌کنند دهه ها در صف اقامت دائم بمانند افرادی که مالیات می پردازند، به رشد اقتصادی و بازسازی کشور از طریق نوآروی و ایجاد شغل کمک می‌کنند و فرزندان خود را پرورش می‌دهند. این انتظار طولانی مدت برای برخی از افراد نه به دلیل تفاوت در مهارت آنها بلکه مستقیماً نتیجه‌ی قانون سقف کشوری است که تعداد کل کارت سبزهای صادر شده برای افراد را تنها به دلیل کشوری که در آن متولد شده‌اند محدود می‌کند.

موافقان این طرح بیشتر موسسات علمی و نیز کارفرمایانی از شرکت های خصوصی به ویژه شرکت های بزرگ تکنولوژیک و برونسپاری همانند آمازون، اپل هستند که از نیروی کار خارجی با مهارت بالا استفاده می‌کنند. با توجه به اینکه بخش بسیاری از کارکنان این شرکت ها نیروی کار خارجی به ویژه هندی و چینی هستند که با قانون جاری، اقامت دائم آن‌ها مدت‌ها به تعویق می‌افتد، به شدت حامی این تغییر هستند. در واقع موافقان معتقدند در حالی که 40 درصد از جمعیت جهان در دو کشور زندگی می‌کنند که تامین کننده‌ی بیشترین سهم مهاجران بسیار ماهر به آمریکا هستند، محدودیت  7 درصدی در دریافت کارت اقامت برای هر کشور بسیار اشتباه است. اگر محدودیت 7 درصدی باقی بماند برخی مهاجران با مهارت بالا کل عمر خود را در انتظار کارت سبز خواهند ماند و  با ویزاهای موقتی که توانایی آن‌ها برای خرید  خانه یا راه‌اندازی کسب و کار در آمریکا را محدود می‌کند باید زندگی کنند. برای همین،  افرادی که با این باور به آمریکا آمده‌اند که مهارت‌های آنها ارج نهاده می‌شود، دچار سرخوردگی شده و نا امید خواهند شد. آن‌ها معتقدند این اولین گام در جهت منطقی کردن و وجاهت دادن به جایگاه کارفرما در سیستم فعلی مهاجرتی آمریکا است. همچنین آنها سقف کشوری ویزاهای مبتنی بر استخدام قانونی را ناعادلانه  می‌دانند و عدالت را در این می‌دانند که” کسی که زود‌تر آمده زودتر بررسی شود[2]“، به این امید که این قانون گذاری به مدلی حمایتی در آینده برای ارتقای سیستم ویزاهای مبتنی بر استخدام منجر شود.

در طرف مقابل، مخالفان آن مهاجران با مهارت بالای سایر کشورها  (به جز هند و چین) و طرفداران بکارگیری نیروی کار داخلی و همچنین بکارگیرندگان مهاجران در بخش های دیگر اقتصادی به جز IT  و تکنولوژی  هستند. آن‌ها معتقدند سیستم کارت سبز آمریکا هم اکنون از ایجاد انحصار در دریافت اقامت آمریکا برای یک یا دو کشور جلوگیری می‌کند و تنوع که از ارزش‌های اصلی آمریکا است را حفظ می‌کند. به اعتقاد آنها سقف کشوری باعث می‌شود ویزاهای مبتنی بر استخدام برای بخش های مختلف اقتصادی و استعدادهای سراسر جهان در دسترس باشد، و حذف آن تنها برای یک صنعت مفید خواهد بود (Big Tech)  و برای متقاضیان دو کشور  (کارگران تکنولوژی هندی و سرمایه گذاران چینی) از آن بهره خواهند بود و بقیه برای مدت ها حذف خواهند شد یا سهم بسیار اندکی خواهند داشت. از طرفی معتقدند استماع و اصلاح کافی برای تصویب در مجلس نمایندگان روی طرح انجام نشده است. مخالفان معتقدند این لایحه تنها برای کارفرمایانی که نیروی کار امریکایی را با صدها هزار نیروی کار ارزان قیمت و با مهارت کمتر  قراردادی خارجی جایگزین کرده‌اند مفید است؛ نیروی کاری که عمدتاً بر اساس ویزاهای H-1B وارد شده اند و اغلب در بخش تکنولوژی کار می‌کنند و کارفرمایان اغلب در شرکت‌های Big Tech  و شرکت‌های برون سپاری خارجی هستند. در حالی که باید همه بخش های اقتصادی و همه کشورها از قوانین مهاجرت بهره ببرند.

بر اساس قوانین جاری افراد هندی سالانه درحدود 25 درصد از کارت اقامت های مبتنی بر شغل را دریافت می‌کنند. اگر این لایحه جدید  قانون شود هندیان بیش از 90 درصد از کارت اقامت های مبتنی بر شغل را دریافت می­کنند، اداره شهروندی و اقامت امریکا[3] معتقد است با قانون جدید حداقل برای 10سال آینده کارت اقامت برای متقاضیان سایر کشورها (و بسیاری مشاغل دیگر به جز کارکنان تکنولوژی) در دسترس نخواهد بود.

مخالفان معتقدند کارکنان قراردادی IT عمدتاً کارکنان معمولی هستند که سالانه در تعداد بالا توسط شرکت های big tech   مانند آمازون وشرکت‌های برون سپاری خارجی، به علت هزینه پایین‌تر نه به دلیل مهارت بالا استخدام می‌شوند و در مقابل آن متقاضیان کارت سبز از سایر نقاط جهان هستند که اغلب به صورت فردی توسط انواع مختلفی از کارفرمایان حمایت و بکارگیری می‌شوند، ولی بخشی از مدل کسب وکار طراحی شده برای بهره‌کشی از  سیستم ویزای موقت نیستند.

این گروه معتقدند سیستم انتخابی‌ای برای کارت سبز باید اتخاذ شود که افراد بسیار ماهر و آموزش دیده را انتخاب کند و نیاز به سقف کشوری هم نباشد ولی نه بگونه ای که به کارفرمایان بهره‌کش که از سیستم کنونی استفاده می‌کنند، جایزه دهد.

لایحه‌ی HR 1044  همچنین سقف کشوری برای ویزاهای EB5 را که سرمایه گذاران خارجی را قادر به دریافت کارت سبز می‌کند برمی‌دارد، به این ترتیب اگر این لایحه تصویب شود در ابتدا سرمایه گذاران چینی کارت سبز دریافت خواهند کرد و افراد از سایر کشورها عمدتاً بیرون خواهند ماند.

به این ترتیب با تصویب نهایی این لایحه نرخ دریافت کارت اقامت مهاجران سایر کشورها  هم از طریق سرمایه گذاری و هم از طریق کاری پس از برداشته شدن سقف کشوری به شدت کاهش خواهد یافت. به همین جهت گروه های مهاجران سایر کشورها به جز هند و چین به ویژه ایرانیان به شدت با آن مخالفت می‌کنند. قرار گرفتن ایران در فهرست کشورهای مشمول فرمان اجرایی ممنوعیت سفر (بر اساس دستور دونالد ترامپ)، فشارهایی را بر مهاجران ایرانی در آمریکا در سفر به ایران یا سفرخانواده هایشان به آمریکا ایجاد کرده که این قانون جدید با محدودیت در دریافت اقامت به سختی‌های آن‌ها می‌افزاید. از این رو از گروه‌های فعال در مخالفت با این قانون ایرانیان مهاجر در آمریکا هستند.

یک سوال مهم پیش رو این است که با وجود جنگ تجاری بین چین و آمریکا، چرا آمریکا در پی تصویب قانونی است که  نرخ دریافت اقامت سرمایه ­گذاران چینی را در آمریکا به شدت افزایش می‌دهد؟ چین و هند در برابر این قانون جدید که احتمالاً نرخ بازگشت متخصصان هندی و چینی را تحت تاثیر قرار می‌دهد چه سیاست‌هایی اتخاذ خواهند کرد؟

[1] Fairness for High-Skilled Immigrants Act

[2] First come, first serve

[3] US Citizenship and Immigration Services (USCIS)