اقامت بیش از حد (بیش ماندگی) بدین معناست که فردی بیش از دورۀ مجازِ تعیینشده و قانونی خود در کشور میزبان بماند. اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده آمریکابرای شناسایی و طبقهبندیِ غیرمهاجران، به عنوان اقامتهای بیشازحد، از سیستم اطلاعات ورود و خروج (آدیس) استفاده میکند.
وزارت امنیت داخلی آمریکا هر ساله گزارشی را با عنوان «گزارش ورود/خروج اقامتهای بیشازحد» منتشر میکند. هدف از این گزارش، شناسایی نرخ اقامتهای بیشازحد در سال مربوطه بر اساس ملیت افراد در تمام گروههای مهاجرتی پذیرفته است.
در دورهي ریاستجمهوری دونالد ترامپ، سختگیریهایی در بخش ویزای مهاجرتی و دانشجویی برای سایر ملل پیش آمد. یکی از مشهورترین این سختگیریها فرمان اجرایی ترامپ در سال 2017 با عنوان «حفاظت از ملت در برابر ورود تروریستهای خارجی به آمریکا» بود که به «ممنوعیت علیه مسلمانان» نیز معروف است.
نرخ ایرانیانی که اقامت بیشازحد در این کشور داشتهاند، در سه دسته گروه مهاجرتی در آمریکا ثبت شده است. ایرانیانی که با هدف سیاحتی یا تجاری به آمریکا رفتهاند؛ ایرانیانی که با هدف تحصیلی به آمریکا رفتهاند؛ ایرانیانی که با سایر اهداف (مانند کارگران و کارآموزان موقتی، دیدار با خانواده و فرزندان) به آمریکا رفتهاند.
شواهد و آمارها حاکی از آن است که نرخ اقامتِ بیشازحد ایرانیان با توجه به هدفشان از مهاجرت به آمریکا (تحصیلی، سیاحتی و تجارتی، سایر اهداف) متفاوت است:
نرخ اقامت بیشازحدِ ایرانیانی که با هدف سیاحت یا تجارت به آمریکا سفر کردهاند، پس از سال 2018 شدیداً افزایش پیدا میکند و از حدود3.42درصد، در سال 2018، به بیش از 20 درصد در سال 2019 رسیده است. فرضیاتی از قبیل خروج آمریکا از توافق برجام، جهش نرخ ارز و افت چشمانداز مطلوب در ایران میتواند دلایل «بیش ماندگی» ایرانیان در این کشور و عدم بازگشت به ایران باشد.
نرخ اقامت بیش از حد دانشجویانی که با هدف تحصیلی به آمریکا مهاجرت کردهاند، در سالهای ذکر شده روند کاهشی داشته است؛ به دلایلی از قبیل سختگیریهای مهاجرتی ترامپ، اعمال مجدد تحریمها و مشکلات پیشآمده برای افتتاح حساب و در کنار آن افزایش نرخ ارز در ایران و همچنین تبدیل شدن کانادا به مقصد اول دانشجویان ایرانی برای ادامه تحصیل و زندگی.
نرخ اقامت بیش از حد ایرانیانی که با سایر اهداف به آمریکا رفتهاند کاهش چشمگیری داشته است و از 16 درصد در سال 2016 به کمتر از 6 درصد در سال 2019 رسیده است.